Ośrodek Chirurgii Ogólnej

Mała chirurgia to zabiegi wykonywane w warunkach sali operacyjnej najczęściej nie wymagające obecności anestezjologa, a więc wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Główne korzyści wykonywania zabiegów chirurgicznych w ramach Chirurgii Jednego Dnia polegają na skróceniu czasu oczekiwania na zabieg, zmniejszeniu ryzyka zakażeń i stresu oraz skróceniu pobytu w szpitalu.

W ramach małej chirurgii wykonujemy zabiegi:

z zakresu szeroko pojętej dermatochirurgii tj. usuwanie powierzchownych zmian na skórze i w tkance podskórnej (kaszaki, włókniaki, tłuszczaki, odciski, znamiona barwnikowe, raki skóry, wrastające paznokcie, włókniaki, bliznowce itp.),
nacięcia ropni, zakrzepów brzeżnych, wycięcie przerośniętych fałdów skórnych,
operacje guzków sutka

Dermatochirurgia to usunięcie zmienionej skóry w granicach zdrowych tkanek za pomocą skalpela, lasera CO2 lub krioterapii. Niemożliwe jest usuwanie zmian skórnych całkowicie bez pozostawienia śladu. Zwykle jest to tylko mało widoczny ślad. W zależności od rodzaju zmiany skórnej istnieją różne wskazania co do metody stosowanej w leczeniu poszczególnych schorzeń.

Tłuszczak to łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej. Tłuszczaki są miękkie w dotyku, czasami przesuwalne i ogólnie bezbolesne. Rosną bardzo wolno. Większość tłuszczaków jest mała, ale mogą wzrosnąć do rozmiarów ponad 6 cm. Tłuszczaki występują najczęściej u osób w wieku 40 do 60 lat, ale mogą wystąpić również u dzieci. Tłuszczaki występują u 1% populacji. Zwykle leczenie tłuszczaków polega na wycięciu chirurgicznym guza.

Odcisk, modzel – to zmiana skórna, która pojawia się najczęściej na podeszwach stóp, chociaż sporadycznie może występować również na wewnętrznych powierzchniach dłoni. Odciski powstają wskutek przewlekłego drażnienia powierzchni skóry, ucisku i ciężaru. W przeciwieństwie do łagodniejszych zmian jak nagniotki skórne, odciski posiadają z reguły wyczuwalną szypułę (czasem potocznie nazywaną nogą odciska) i sięgają w głąb skóry. Odróżnia je także towarzyszący zazwyczaj ból, zwłaszcza podczas chodzenia i zwiększonego nacisku. O ile nagniotki i zgrubienia skórne łatwo dają się usunąć preparatami złuszczającymi na bazie kwasu salicylowego i mlekowego, tak odciski nierzadko wymagają kilkakrotnego powtórzenia takiej terapii. Aby zmniejszyć bolesność odcisków stosuje się również dostępne w aptece plastry zawierające substancje zmiękczające. Duże odciski usuwa się podczas miejscowego zabiegu chirurgicznego.

Kaszaki to małe, białe uwypuklenia występujące tuż pod skórą i przypominające niewielkie wypryski ropne, jednak ich treść nie pozwala się usunąć. Kaszaki są niebolesne i zazwyczaj występują w grupie. Lokalizują się najczęściej na twarzy, na dekolcie, plecach. Wywołane są zastojem łoju w obrębie gruczołów mieszków włosowych i stanowią swoistą postać niewielkich torbieli. Kaszaki nie znikają samoistnie, a samodzielne próby pozbycia się kaszaka, na przykład poprzez wyciśnięcie jego treści może tylko powiększyć jego rozmiary i spowodować zakażenie bakteryjne zmiany. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest chirurgiczne usunięcie zmiany.

Wrastające paznokcie – istota problemu tkwi w nieprawidłowym zawijaniu się paznokcia palucha u stopy, z jednego, lub obu boków pod spód i wrastanie w wał otaczający płytkę paznokciową. Wrastanie jest często poprzedzone urazem okolicy paznokcia, do którego może dojść podczas zbyt głębokiego obcinania paznokcia lub skaleczenia wału paznokciowego przy wycinaniu tzw. skórek. Może też być następstwem noszenia zbyt ciasnego obuwia lub jednostronnego czy zbyt dużego obciążenia stóp.

Główną przyczyną, wywołująca rozpoczęcie procesu wrastania jest nieprawidłowe obcinanie paznokci, zwłaszcza w odniesieniu do dużych palców stóp (paluchów), gdzie najczęściej mamy do czynienia z paznokciem wrastającym. Przez nieprawidłowe obcinanie paznokci u stóp należy rozumieć ich nadmiernie krótkie przycinanie, obcinanie „na okrągło”, a zwłaszcza głębokie, okrągłe „podcinanie” bocznych rogów paznokcia, gdyż płytka paznokciowa rośnie w kierunku prostopadłym do kierunku jej obcinania. Jeśli obetniemy ja prosto – wyrośnie „do przodu”. Jeśli spróbujemy obciąć ją w kształcie łuku wykreślmy sobie prostopadłe do łuku.

Prawidłowe obcinanie paznokci u nóg. Obcinamy prosto, paznokieć rośnie prostopadle do kierunku obcinania i nie wrasta.

W miejscu, gdzie wrasta paznokieć rozwija się bardzo bolesny stan zapalny, którego nie można wyleczyć dopóki tkanki wału paznokciowego drażnione są przez wrastający paznokieć. Przedłużający się stan zapalny i drażnienie tkanek przez paznokieć powoduje, że nasz organizm próbuje się bronić poprzez rozwój ziarniny, która jest tkanką łączną mającą na celu odgraniczenie zdrowych tkanek palca od wrastającego paznokcia. Niestety nieleczony od razu stan zapalny doprowadza do sytuacji, kiedy wizyta u chirurga staje się koniecznością.

Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, jest niebolesny i polega na wycięciu brzegu paznokcia wraz z tzw. łożyskiem (macierzą) paznokcia, z którego mogłaby odrosnąć nieprawidłowa płytka paznokciowa. Cięcie ma kształt „połowy wrzeciona” . Sam paznokieć nie jest zdejmowany, konieczność jego usunięcia pojawia się bardzo rzadko – mniej więcej w 5% przypadków, wtedy, gdy paznokieć jest już cały podminowany ropą. Po wycięciu chirurg nadaje prawidłowy kształt brzegowi paznokcia i zakłada pojedyncze szwy.

Dzięki uprzejmości dr K.Lubeckiego

Wskazania do zabiegu chirurgicznego

kaszaki
tłuszczaki
bliznowce
korekty blizn
włókniaki
rogi skórne

Wskazania do zabiegu kriochirurgicznego

nabłoniaki
brodawki
włókniaki
odciski
nagniotki
modzele

Zabiegi wykonywane są w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu są one bezbolesne. Znieczulenie polega na wstrzyknięciu płynnej substancji znieczulającej do tkanki wokół zmiany skórnej. Po usunięciu chirurgicznym z reguły zakłada się szwy i opatrunek, które są zdejmowane po 7 dniach po zabiegu. W okresie pooperacyjnym pacjenci korzystają z niewielkich dawek leków przeciwbólowyc

Ośrodek Chirurgii Onkologicznej

W Poradni Chirurgii Onkologicznej wykonujemy drobne zabiegi chirurgiczne w warunkach ambulatoryjnych (np. usuwanie podejrzanych znamion skórnych, raków skóry, tłuszczaków, włókniaków, przerośniętych blizn skórnych i keloidów oraz innych guzów tkanek miękkich itp.).

Guzy skóry obejmują wszystkie łagodne i złośliwe zmiany skórne wywodzące się z poszczególnych warstw skóry, tj. warstwy naskórkowej, wywodzące się z przydatków skórnych, neurogennopochodne oraz krwio i limfopochodne. Łagodne brodawki skóry mogą wyraźnie różnić się wielkością, kształtem i wyglądem. Brodawki mogą pojawić się wszędzie, nawet na podeszwach stóp. W zależności od etiologii wyróżnia się dwie duże grupy brodawek skórnych – łojotokowe i wirusowe.

Brodawka łojotokowa jest zmianą nowotworową, ale łagodną, bez skłonności do przekształcenia się w raka. Pojawia się zwykle u osób w średnim wieku i starszych, stąd spotykane w literaturze określenie brodawka starcza. Występuje z równą częstością u kobiet i u mężczyzn. Częściej pojawia się jako zmiana mnoga niż pojedyncza. Spotykana jest zarówno w postaci lekko uwypuklonego ponad otaczającą skórę tworu, jak i typowej brodawki. Rozmiar zmiany waha się od kilku milimetrów do kilku centymetrów.

Najczęściej brodawki łojotokowe lokalizują się w obrębie tułowia, twarzy, owłosionej skóry głowy oraz kończyn górnych. Jednak spotyka się je również w obrębie zewnętrznych narządów płciowych i jednocześnie łączy z występowaniem w tych okolicach niektórych typów wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). W zależności od stadium rozwoju brodawki może ona mieć różną barwę, od identycznej z kolorem otaczającej skóry, po ciemny brąz lub czerń.

Brodawkom łojotokowym zwykle nie towarzyszą żadne dolegliwości (w postaci świądu, bólu lub pieczenia). Należy jednak szczególnie uważać na typowe postaci, znacznie uwypuklone ponad powierzchnię, gdyż są one bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne, np. podczas zmiany odzieży. Takie przewlekłe drażnienie stanowi podstawę do uaktywnienia złośliwego procesu nowotworowego.

Brodawka wirusowa, potocznie nazywana także kurzajką, znajdująca się na szerokiej podstawie, często o nierównej powierzchni wywołana zakażeniem wirusem HPV. Wyróżnia się kilka rodzajów brodawek wirusowych:

Brodawki zwykłe – grudki naskórkowe o nierównej hiperkeratotycznej powierzchni, mające kolor skóry i wielkość 5–10 mm. Zlokalizowane są na palcach rąk, na wałach paznokciowych, niekiedy pod płytką paznokciową. Związane są z infekcją HPV-2, a także HPV-4 i HPV-7.

Brodawki stóp – zlokalizowane na podeszwowej części stóp, mające szorstką powierzchnię i kolor skóry, mogące osiągać 1–2 cm wielkości. Czynnikiem wywołującym jest wirus HPV-1 lub HPV-2. Ze względu na lokalizację i wygląd mogą być mylone z modzelami, czyli nagniotkami i tym samym nieprawidłowo leczone.

Brodawki płaskie (brodawki młodocianych) – lekko uwypuklone, o gładkiej powierzchni i wielkości kilku milimetrów, czasem przyjmują przebieg linijny w miejscu zadrapania. Patogeneza brodawek płaskich wiąże się z wirusami HPV-3, rzadziej HPV-10, HPV-27 i HPV-28.

Brodawki przejściowe – wykwity mające pewne cechy brodawek zwykłych (wyniosłe, o hiperkeratotycznej powierzchni) i brodawek płaskich (linijny układ, objawy stanu zapalnego). Wywoływane są przez typy wirusów HPV-10, HPV-27 i HPV-28; spotykane są przede wszystkim u chorych z obniżoną odpornością.

Brodawki przejściowe – wykwity mające pewne cechy brodawek zwykłych (wyniosłe, o hiperkeratotycznej powierzchni) i brodawek płaskich (linijny układ, objawy stanu zapalnego). Wywoływane są przez typy wirusów HPV-10, HPV-27 i HPV-28; spotykane są przede wszystkim u chorych z obniżoną odpornością.

Leczenie – możliwe jest samoistne ustąpienie zmian. Najczęstszym i najskuteczniejszym sposobem leczenia jest chirurgiczne wycięcie zmian. Można również stosować ablację za pomocą lasera, wyłyżeczkowanie zmiany, kriochirurgię tj. zamrażanie w niskich temperaturach lub metody „chemiczne” polegające na stopniowym chemicznym „wypalaniu” brodawek przy zastosowaniu różnych substancji (najczęściej zawierające kwas mlekowy, kwas salicylowy) oraz jednoczesnym ich „rozmiękczaniu” przy użyciu kąpieli w ciepłej wodzie zmienionej chorobowo okolicy; podobne działanie ma azotan srebra (lapis)

Histiocytoma, nazywany również włókniakiem twardym, dermatofibroma, lub włókniakiem stwardniałym/twardniejącym. Występują często, jako twarde, płaskowyniosłe (czasem poniżej poziomu skóry) tarczki lub guzki o zabarwieniu czerwonawym, brązowym lub sinawym, wielkości do 1 cm zwykle pojedyncze, rzadziej liczne. Zmiana może pojawić się w każdym wieku, najczęściej w trzeciej lub czwartej dekadzie życia. W części przypadków rozwój włókniaka następuje po miejscowym urazie, ugryzieniu przez owady lub zapaleniu mieszka włosowego. Lokalizacja to kończyny dolne, tułów, rzadziej inne okolice. Leczenie – tylko wycięcie chirurgiczne.

Włókniak to łagodny nowotwór powstający z tkanki łącznej. Wyróżnia się włókniaki miękkie i włókniaki twarde. Włókniaki miękkie są nowotworami o charakterze wrodzonym, ale mogą pojawiać się w różnym wieku. Są to miękkie guzy lub guzki, zwykle workowato zwisające, dające się często wprowadzić w głąb skóry przez ucisk palcem. Zwykle są liczne , barwy skóry lub nieco ciemniejsze. Drobne włókniaki szczególnie często umiejscawiają się na szyi i karku, zwłaszcza u starszych kobiet. Nie wykazują skłonności do samoistnego ustępowania.

Włókniaki twarde są zmianami odczynowymi włóknistymi i powstają niezależnie od wieku. Są z reguły pojedyncze, mniejsze niż włókniaki miękkie, usadowione na skórze i wraz z nią przesuwalne względem podłoża; nie dadzą się odprowadzić uciskiem w głąb skóry. Najczęstsze są na kończynach, ich częstość wzrasta z wiekiem. Leczenie – wycięcie chirurgiczne, elektrochirurgiczne lub kriochirurgiczne, głównie ze względów estetycznych.

Znamię barwnikowe zbudowane jest z łagodnie namnażających się melanocytów (komórek barwnikowych skóry). Znamiona można podzielić na znamiona zwykłe i atypowe, wrodzone i nabyte oraz, ze względu na umiejscowienie komórek, na złożone, łączące i skórne. Wrodzone znamię barwnikowe istnieje już w chwili urodzin, jest przeważnie pojedyncze, w większości przypadków owalne, o jednolitym kolorze. Nabyte znamiona barwnikowe dzielą się na łagodne i atypowe.

Łagodne znamiona barwnikowe pojawiają się w wieku dziecięcym, a do nasilenia ich rozwoju dochodzi w okresie dojrzewania oraz po drugiej dekadzie życia. Charakteryzują się regularną, symetryczną budową, dobrze odgraniczonym brzegiem, równomiernie rozmieszczonym barwnikiem. Ryzyko rozwoju czerniaka w obrębie znamion łagodnych jest bardzo niewielkie.

Atypowe (dysplastyczne) znamię barwnikowe cechuje się asymetrycznym kształtem, nieprawidłową wielkością (>6 mm), nieregularnym brzegiem i różnorodnością kolorów. Ten typ znamienia może ulegać zezłośliwieniu i transformacji w kierunku czerniaka, dlatego wymaga stałej obserwacji lekarskiej (kontrola co 6-12 mies.) i ochrony przeciwsłonecznej.

Szacuje się, że przeciętny dorosły człowiek ma ok. 20 znamion barwnikowych. Znamiona barwnikowe tworzą zwykle ostro odgraniczone plamy lub guzki, których zabarwienie może być: niebieskie, brązowe, czarne lub podobne do koloru skóry. Znamiona mogą być różnej wielkości, najczęściej powstają w miejscach poddawanych przewlekłej ekspozycji na światło słoneczne.

Naczyniak krwionośny to zmiana związana z rozrostem komórek ścian naczyń. Najczęściej umiejscawiają się w okolicy głowy, karku i tułowia. Część naczyniaków ulegnie samoistnemu wchłonięciu, leczenia wymagają zmiany szybko rosnące, lub powodujące zniekształcenia twarzy czy zaburzenia widzenia.

Naczyniaki rubinowe to drobne czerwone punkciki, średnicy od jednego do kilku milimetrów. Umiejscawiają się na tułowiu. Zwane są również naczyniakami starczymi, ponieważ dotyczą głównie osób starszych. Leczenie to kortykosteroidy miejscowo, kriochirurgia – zamrażanie w niskich temperaturach, laseroterapia, chirurgiczne wycięcie zmian.

Czerniak to złośliwy nowotwór skóry, błon śluzowych albo błony naczyniowej gałki ocznej, wywodzący się z komórek barwnikowych wytwarzających melaninę – melanocytów. Charakteryzuje się on dużą złośliwością z powodu szybkiego wzrostu, wczesnych i licznych przerzutów oraz niewielkiej podatności na leczenie. Czerniak stanowi 5-7% nowotworów skóry. Najczęstszym umiejscowieniem czerniaka jest skóra (90%), ale może on także powstawać w innych miejscach gdzie obecne są melanocyty. Może powstać na bazie znamienia barwnikowego lub w skórze niezmienionej.

U kobiet czerniak występuje najczęściej na twarzy bądź kończynach dolnych, u mężczyzn na tułowiu. Należy przyjąć generalną zasadę, że wszystkie znamiona barwnikowe z którymi zaczyna się coś dziać, to znaczy: zaczynają zmieniać kolor, pojawiło się swędzenie, powiększają się i różnią się od innych trzeba koniecznie dokładnie zdiagnozować u lekarza. W przypadku stwierdzenia ryzyka wystąpienia tej choroby lekarz zaleca dalsze specjalistyczne badania, które polegają na chirurgicznym wycięciu zmiany i przeprowadzeniu badania histopatologicznego jego wycinka.

Rak podstawnokomórkowy to najczęściej występujący nowotwór skóry – 65-75% wszystkich przypadków. Cechuje się miejscowym wzrostem i niewielką zdolnością do tworzenia przerzutów. Wcześnie rozpoznany rak podstawnokomórkowy jest praktycznie w 100% wyleczalny. W większości przypadków występuje w miejscach narażonych na działanie promieniowania UV – twarzy, dekolcie, plecach, ramionach. Wyjątkowo rzadko daje przerzuty, ale naciekając miejscowo na tkanki, może być przyczyną rozległych zniszczeń. Może naciekać na wszystkie warstwy skóry i tkankę podskórną, zaś w zaawansowanych przypadkach wnikać nawet do tkanek położonych głęboko – ścięgien, kości.

Rak podstawnokomórkowy najczęściej ma postać małych, twardych, połyskliwych, przeświecających guzków o barwie kości słoniowej. Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, powiek, szyi, znacznie rzadziej na grzbiecie dłoni. W przypadkach bardziej zaawansowanych pojawia się owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach.

Rak kolczystokomórkowy jest drugim co do częstości występowania nowotworem skóry, stanowiąc ok. 20% raków skóry. Wywodzi się z komórek keratynizujących naskórka. Jego obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. W porównaniu do raka podstawnokomórkowego charakteryzuje się gwałtownym wzrostem oraz większą skłonnością do miejscowej destrukcji i tworzenia przerzutów.

Rak kolczystokomórkowy umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Najczęściej występuje w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. W przypadkach zaawansowanych pojawia się ból, świąd i krwawienie oraz naciekanie głębiej położonych tkanek. Jest ponadto najczęstszym nowotworem pojawiającym się na pograniczu błon śluzowych i skóry, co wpływa na zwiększoną skłonność do przerzutów.

Rak kolczystokomórkowy najczęściej rozwija się na podłożu zmian przednowotworowych takich jak: skóra uszkodzona promieniowaniem słonecznym, rogowacenie słoneczne, choroba Bowena, erytroplazja Q, a także przewlekłe owrzodzenia, stany zapalne, blizny. Ryzyko wystąpienia raka kolczystokomórkowego występuje szczególnie u osób starszych, narażonych na działanie promieniowania UV. Zwiększa się także w przypadku osób poddanych immunosupresji związanej z chemioterapią lub przeszczepieniem narządów. Rokowania leczenia raka kolczystkomomórkowego zależą od tego w jakim stanie został rozpoznany. Stany bez przerzutów mają rokowania dobre – 90% przypadków wyleczenia, stany z przerzutami niestety gorsze – 50% lub nawet znacznie mniej przypadków wyleczenia.