Zmiana rytmu wypróżnień

Parcie na stolec jest fizjologicznym odruchem sygnalizującym potrzebę defakacji. Kiedy jednak towarzyszy mu uczucie niepełnego wypróżnienia czy ból, może świadczyć o pewnych schorzeniach. Potrzeba nagłego oddania stolca oraz uczucie ciągłego parcia na stolec, są istotnymi objawami schorzeń proktologicznych. Często są pierwszym objawem nisko położonego raka odbytnicy. Mogą również występować w chorobach zapalnych (choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Często współistnieją krwawienia żywoczerwoną krwią lub tzw. brudne popłuczyny. 

Nagłe parcie na stolec i częste wypróżnianie to objawy stwierdzane najczęściej w przebiegu biegunek o różnych etiologiach – najczęściej w biegunkach infekcyjnych (np. rotawirusowych), ale też np. w biegunkach w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit.

Bywają też obserwowane w zespole jelita drażliwego. Jest to czynnościowe zaburzenie przewodu pokarmowego mogące mieć postać: biegunkową, zaparciową lub mieszaną.

Aby jednak rozpoznać tę chorobę, konieczne staje się wykluczenie organicznych przyczyn niepokojących objawów. Uczucie nagłego, częstego parcia na stolec może pojawiać się także na tle emocjonalnym lub stresowym. Nie powinno budzić niepokoju, jeżeli pojawia się sporadycznie.

Chorobą kobiecą mogącą objawiać się m.in. częstymi i bolesnymi parciami na stolec jest endometrioza (choroba, której istotą jest obecność ektopowej tkanki typowej dla trzonu macicy poza macicą) – na rozpoznanie naprowadza obecność objawów ściśle związana z fazami cyklu miesiączkowego (objawy występują tuż przed miesiączką i w trakcie miesiączki).

Zaburzenia parcia na stolec mogą mieć szereg przyczyn – zarówno czynnościowych, jak i organicznych, w tym poważnych, takich jak wspomniany rak jelita grubego. Mimo że dolegliwości te uznawane są przez wiele osób za wstydliwe i wielu pacjentów unika wizyty u lekarza z powodu uczucia skrępowania, nie należy rezygnować z konsultacji lekarskiej, ponieważ im wcześniej wykryta choroba, tym większe szanse na jej skuteczne leczenie.

Inny objaw związany z problemami z defekacją to uczucie niepełnego wypróżnienia często towarzyszy zaparciom czynnościowym. Częstą przyczyną uczucia niepełnego wypróżnienia są także żylaki odbytu. W przypadku hemoroidów możemy mieć również do czynienia z objawem, jakim jest ból przy oddawaniu stolca.

Wśród pozostałych schorzeń, którym towarzyszą problemy z oddawaniem stolca i uczucie niepełnego wypróżnienia wymienia się: zespół jelita drażliwego, choroby zapalne jelit lub guzy jelita grubego.Jeżeli bolesne uczucie parcia na stolec ma związek z cyklem miesiączkowym, konieczna może okazać się konsultacja ginekologiczna (obserwacja w kierunku endometriozy).

W celu ustalenia przyczyny powyższych objawów należy zgłosić się do lekarza. W trakcie wizyty lekarskiej zostanie zebrany wywiad (badanie podmiotowe), lekarz bada także pacjenta przedmiotowo, włącznie z oglądaniem okolicy odbytu i badaniem per rectum (jest to badanie nieprzyjemne i mało komfortowe, jednak niezwykle ważne, gdyż pozwala na rozpoznanie m.in. sporego odsetka zmian nowotworowych jelita grubego).

Spośród badań dodatkowych, jakie lekarz może zlecić w przypadku nagłych parć na stolec, bolesnego wypróżniana i częstego chodzenia do toalety, należy wymienić badania: laboratoryjne (np. badania stolca – np. na krew utajoną w kale), obrazowe (USG jamy brzusznej) oraz endoskopowe (kolonoskopii, rektoskopii).