Przetoka i ropień okołoodbytowy
Oferta:
Ropień okołoodbytniczy ma najczęściej ostry początek. Cechuje się bolesnym zgrubieniem w okolicy odbytu, zaczerwienieniem skóry, wysoką gorączką. Dolegliwości są często bardzo duże, pacjent nie może siedzieć ani leżeć. Często wewnątrz guzka wyczuwa się „chełbotanie” treści ropnej. Czasami ropa przebija się samoistnie przez skórę, z reguły jest jednak konieczne nacięcie ropnia. Właściwe nacięcie ropnia, opróżnienie go z wydzieliny i umożliwienie oczyszczania się jego jamy (drenaż) przynosi natychmiastową ulgę w dolegliwościach. Ropień zwykle goi się szybko, jednak po jego zagojeniu istnieje niestety duże prawdopodobieństwo pozostania przetoki.
Przetoka okołoodbytnicza zwana też przetoką odbytu jest trudnym do leczenia i uciążliwym schorzeniem, którym zajmują się chirurdzy proktolodzy. Przetoka okołoodbytnicza to wąski kanał otoczony (wysłany) ziarniną, który swe ujście wewnętrzne ma w odbytnicy lub kanale odbytu, a zewnętrzne - najczęściej - na powierzchni skóry. Przetoka okołoodbytnicza jest przewlekłą formą ropnia okołoodbytniczego, czyli tak naprawdę jest to przewlekła faza ropnia okołoodbytniczego. Nie jest wynikiem złego nacięcia ropnia a jedynie przewlekłą fazą tej samej choroby.
Przetoki i ropnie okolicy odbytu towarzyszą ludzkości od dawna, gdyż już ojciec medycyny-Hipokrates jako pierwszy opisywał m.in. techniki operacyjne stosowane w leczeniu przetok odbytu. Jak trafne były jego spostrzeżenia w skuteczności leczenia świadczy fakt przetrwania ich do czasów współczesnych. Jedna z tych metod stosowanych do dziś nosi nazwę metody Hipokratesa (powolnego przecięcie przetoki z zaoszczędzeniem zwieracza poprzez przełożenie nici chirurgicznej przez kanał przetoki).
W XVII wieku na dworze króla Ludwika XIV, w dniu 18 XI 1686 miało miejsce niezwykle istotne wydarzenie dla dziejów chirurgii i proktologii. Za sprawą nadwornego lekarza „Króla Słońce” , którym był Charles Francois Felix Ludwik XVI w obecności całego dworu nadstawił wstydliwą część ciała, z której chirurg wyciął dokuczliwą chorobę króla, czyli przetokę odbytu. W nagrodę ten chirurg otrzymał tytuł szlachecki i legendarne wręcz honorarium - bodaj najwyższe w dziejach medycyny. Po jego wyczynie status chirurga znacznie wzrósł we Francji.
Czym jest przetoka okołodbytnicza, czym jest ropień okołodbytniczy?
Ostatnim odcinkiem przewodu pokarmowego jest jelito grube, a ono z kolei kończy się odbytem. W tym miejscu nabłonek przewodu pokarmowego łączy się z nabłonkiem skóry. Linia tego połączenia ma nazwę linii grzebieniastej.
Przekrój przez okolicę odbytu. Oznaczono jako: 1 – część powierzchowną mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu, 2- część środkową mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu 3 – część głęboką mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu, 4 – mięsień dźwigacz odbytu, 5 – kość kulszowa, 6 – tkanka tłuszczowa, 7 – skóra, 8 – linia grzebieniasta i krypty odbytu – punkt wyjścia przetoki odbytu, 9 – kanał odbytu, 10 – mięsień zwieracz wewnętrzny odbytu.
Linia ta składa się z uwypukleń – brodawek odbytu, i znajdujących się u ich podstawy zagłębień – krypt odbytu. W głębi krypt leżą gruczoły, które mogą wrastać dość głęboko w otaczające tkanki. Z tymi właśnie gruczołami i samymi kryptami odbytu wiąże się początek powstawania przetoki odbytu. Przyczyny powstawania ropni (często poprzedzają pojawienie się przetoki) i przetok okołoodbytniczych najczęściej upatrywane są w ekspansji zakażenia gruczołów odbytowych Hermana na sąsiednie tkanki kanału odbytu i odbytnicy. Obecnie uważa się, że w wyniku ostrego zakażenia najczęściej powstaje ropień okołoodbytniczy, a w zakażeniach przewlekłych z kolei wytwarza się przetoka okołoodbytnicza. Wśród mniej znaczących lub rzadziej występujących przyczyn powstawania przetoki okolic odbytu wymienia się np. choroby zapalne jelita grubego, a także zakażenia skóry i tkanki podskórnej, jak również jako powikłanie choroby Leśniowskiego-Crohna, czy wrzodziejącego zapalenie jelita grubego. Wśród innych przyczyn podaje się również szerzenie się zakażenia w przebiegu szczeliny odbytu, zakrzepowo zmienionych żylaków odbytu, torbieli nadguzicznej, zapalenia okostnej kości krzyżowej, guzicznej lub kulszowej, jak również z powodu obecności nowotworów bądź ciał obcych odbytu i odbytnicy.
Ta tak zwana teoria „odkryptowa” jest obecnie obowiązującym w proktologii wyjaśnieniem pochodzenia ropnia okołodbytniczego. Poza tym udowadnia ona, iż ropień i przetoka – to dwie fazy tego samego schorzenia – ostrą fazą jest ropień, zaś z chwilą jego samoistnego przebicia się przez skórę dochodzi do powstania przetoki.
Ropień okołoodbytniczy (ropień odbytu). Po prawej ropień gromadzi się w tkankach, ból, obrzęk – ropień nie przebił się jeszcze na zewnątrz. Po lewej ropień opróżniony (strzałki), ulga w dolegliwościach. Linią przerywaną zaznaczono kształtującą się przetokę.
Przetoka okołodbytnicza, będąca najczęściej skutkiem przebytego ropnia – to dodatkowy kanał łączący odbyt ze skórą, poza naturalnym otworem odbytu.
Przetoki okołoodbytnicze – kanały przetok zaznaczono na niebiesko. Kanały te w różny sposób przebiegają poprzez mięśnie zwieracze odbytu, co czasami utrudnia leczenie operacyjne. W przetoce wyróżniamy więc ujście wewnętrzne (niemal zawsze w obrębie krypty w linii grzebieniastej), kanał (czasami rozgałęziony) i ujście zewnętrzne (lub kilka ujść w przetokach rozgałęzionych). Przetoki dwukrotnie częściej występują u mężczyzn niż kobiet.
Przetoki okołoodbytnicze - kanały przetok zaznaczono na niebiesko. Kanały te w różny sposób przebiegają poprzez mięśnie zwieracze odbytu, co czasami utrudnia leczenie operacyjne. W przetoce wyróżniamy więc ujście wewnętrzne (niemal zawsze w obrębie krypty w linii grzebieniastej), kanał (czasami rozgałęziony) i ujście zewnętrzne (lub kilka ujść w przetokach rozgałęzionych). Przetoki dwukrotnie częściej występują u mężczyzn niż kobiet.
Dalej podział następuje zależnie od przebiegu kanału, mamy zatem przetoki podskórne, podśluzówkowe i podmięśniowe. Obecnie najczęściej stosowanym podziałem jest klasyfikacja przetok zaproponowana przez Parksa. Podstawą dla jej przeprowadzenia było założenie, iż przetoki okołoodbytnicze powstają w kryptach Morgagniego z uwzględnieniem kierunku oraz stosunku kanału przetoki do mięśni zwieraczy i dźwigacza odbytu. Zależnie od przebiegu kanałów w przetokach podzielono na międzyzwieraczowe, przezzwieraczowe, nadzwieraczowe i pozazwieraczowe.
Końcowy odcinek kanału odbytu otacza pierścień mięśniowy nazywany zwieraczem odbytu. Ten miesień, a właściwie zespół kilku mięśni warunkuje tak zwane trzymanie stolca – czyli jego spoczynkowy skurcz powoduje, iż wydalanie stolca odbywa się w warunkach prawidłowych jedynie wtedy, gdy tego chcemy. Zwieracz wtedy się rozluźnia, dochodzi do wypróżnienia, potem wraca jego spoczynkowe napięcie. W okresie pomiędzy wypróżnieniami – czyli przez większość naszego życia – zwieracz jest napięty. Jeśli z różnych względów dochodzi do uszkodzenia zwieracza – mamy do czynienia z nietrzymaniem stolca. Nietrzymanie może mieć różne nasilenie – w pierwszym stopniu, najlżejszym – nie są utrzymywane gazy, w stopniu drugim nie panujemy w pełni nad trzymaniem stolca płynnego, wreszcie w stopniu trzecim nie jest utrzymywany stolec stały (uformowany). Nietrzymanie stolca może mieć różne przyczyny – do osłabienia zwieraczy dochodzi na przykład u ludzi w podeszłym wieku, najczęstszą przyczyną u kobiet jest okołoporodowe pękniecie krocza. Nas jednak mięśnie zwieracze, jak i ich uszkodzenie objawiające się różnego stopnia nieotrzymaniem interesują ze względu na ich związek z przetoką.
Zwieracz odbytu składa się z dwóch głównych części: zwieracza wewnętrznego, zbudowanego z mięśni gładkich, nie podlegającego kontroli naszej woli i nie mającego według współczesnych poglądów istotnej roli w mechanizmie nieotrzymania stolca, oraz ze składającego się z trzech części (pierścieni) zwieracza zewnętrznego, którego uszkodzenie jest odpowiedzialne za nietrzymanie stolca. Dokładnie chodzi tu o uszkodzenie części głębokiej i środkowej zwieracza zewnętrznego – jego część powierzchowna może być bez szkody dla zdrowia przecięta.
Kanał przetoki może w różnym stopniu przechodzić (przenikać, penetrować) przez mięśnie zwieracze, w swojej drodze na zewnątrz, w kierunku skóry.
Mówimy wtedy o przetoce międzyzwieraczowej, przezzwieraczowej, nadzwieraczowej itd.
Jedynym skutecznym leczeniem przetoki jest jej usunięcie połączone z jednoczesnym „otwarciem” jej kanału w kierunku do światła odbytu. Spójrzmy teraz na schemat – czasami, aby to uczynić musielibyśmy przeciąć mięśnie zwieracze, a konsekwencje już znamy! A zatem niemal kwadratura koła – albo nieradykalne leczenie przetoki i niemal pewny nawrót, albo uszkodzenie zwieracza i nieotrzymanie stolca!
Przetoki okołoodbytnicze, kanały przetok zaznaczono na niebiesko, zakreskowano obszary, które należałoby przeciąć aby wyleczyć przetokę. Po stronie lewej wymagałoby to tylko przecięcia powierzchownej części zwieracza, zatem jest to możliwe i nie grozi nietrzymaniem stolca. Po stronie prawej przecięcie przetoki wymagałoby przecięcia głębokich części zwieracza, w konsekwencji spowodowałoby nietrzymanie stolca. Szczegółowe wyjaśnienie w tekście.
Czasami przetoka nie jest poprzedzona pojawieniem się ropnia okołoodbytniczego lub pacjenci nie pamiętają o wystąpieniu ropnia bądż pojawienie się przetoki poprzedzone jest jedynie niewielkim stanem zapalnym niezauważonym przez pacjenta. Wtedy pierwszymi dolegliwościami są objawy przetoki: sączenie treści ropnej w okolicy odbytu, uczucie „mokrego odbytu”, będący jego skutkiem świąd i stany zapalne skóry w tej okolicy. Czasami wokół zewnętrznego otworu przetoki wyczuwa się zgrubienie, stwardnienie, czasami pacjenci „podglądając” tę okolicę potrafią zauważyć otwór przetoki z sączącą niekiedy kroplami, a niekiedy wręcz strumieniem (zwłaszcza przy ucisku) treścią ropną. Czasami też obecność przetoki, samej w sobie niewielkiej i niemal niezauważalnej – objawia się jedynie nawracającymi ropniami odbytu.
Diagnostyka przetok
Badanie fizykalne.
W wywiadzie należy zwrócić szczególna uwagę na współistniejące patologie jelitowe (Choroba Crohna), przebyte zabiegi operacyjne (szczególnie te mogące wpływać na funkcje zwieraczy).Oglądanie okolicy odbytu i lokalizacja zewnetrznego ujścia przetoki może mieć wartość diagnostyczną. Jeżeli otwór zewnętrzny położony jest blisko ujścia odbytu prawdopodobny jest powierzchowny lub miedzyzwieraczowy typ przetoki, jeżeli 2-3 cm od ujścia – bardziej prawdopodobny jest typ przez- ponad- lub poza-zwieraczowy. W ocenie przebiegu przetoki pomocna może być reguła Goodsalla, zgodnie z którą: jeżeli zewnętrzne ujście przetoki znajduje się z przodu odbytu, oznacza to, że jej kanał biegnie w linii prostej do przedniej zatoki; gdy ujście znajduje się z tyłu w stosunku do linii poprzecznej odbytu, oznacza to, że kanał przetoki biegnie łukowato do zatoki tylnej .Wyjątkiem jest sytuacja gdy stwierdza się ujście z przodu odbytu w odległości ≥3cm – w tym przypadku kanał przetoki biegnie również łukowato do zatoki tylnej Reguła ta została potwierdzona w 90 % dla przetok uchodzących do tyłu od wyznaczonej linii,lecz tylko dla 50 % w przypadku ujścia zlokalizowanego do przodu od tej linii. Przetoki z ujściem do przodu od wspomnianej linii występują częściej w chorobie Crohna i u kobiet.W warunkach ambulatoryjnych ustalenie rozpoznania zawsze powinno się opierać na dokładnym zebraniu wywiadu i badaniu fizykalnym. Badanie palcem wnosi znaczące informacje dotyczące ujścia wewnętrznego ( ok 80% trafności w stosunku do EUS) oraz przebiegu zasadniczego traktu przetoki i kanałów wtórnych. Badanie kliniczne prawidłowo identyfikuje anatomie przetok jedynie w 60 % przypadków,podczas gdy endosonografia w 81%, a MRI w 90 % przypadków. Do diagnostyki instrumentalnej niezbędne są: anoskop, rozwierak ( np. Parksa) giętki lub sztywny proktosigmoidoskop i różne rodzaje metalowych zgłębników. Celem określenia ujścia wewnetrznego oraz topografii kanału przetoki wykonuje siębadanie zgłębnikiem w trakcie anoskopii, które pozwala na prawidłową ocenę jedynie 70% przetok. W trakcie badania należy zidentyfikować ujście wewnętrzne, co często może sprawiać trudność, jednak zastosowanie błękitu metylenowego lub wody utlenionej może to ułatwić.
Badania obrazowe:
- Fistulografia rentgenowska – umożliwia ona prawidłową identyfikację ujścia wewnętrznego jedynie w 25% przypadków – gdy jest ono położone w kanale odbytu, i tylko w 17% przypadków – gdy znajduje się w odbytnicy.
- Przezodbytowa/odbytnicza ultrasonografia (EAUS,TRUS) ( z użyciem sondy 7 lub lepiej 10 Mhz) jest bardzo przydatna w ocenie położenia ropni i rozpoznawaniu przetok okołoodbtyniczych-jej trafniość diagnostyczna sięga 63-87% .Jest szczególnie przydatna w diagnostyce przetok złożonych. Wprowadzeniu do kanału przetoki wody utlenionej zwiększa jej czułość do 68-98% w identyfikacji trzech z czterech głównych kryteriów opisowych przetoki (lokalizacja ujścia, długość i przebieg traktu, obecność ropnia, umiejscowienie w stosunku do zwieraczy) .
- Tomografia rezonansu magnetycznego (MRI) miednicy mniejszej jest dziś “złotym standartem” w diagnostyce zakażeń okołodbytniczych i okołodbytowych. MRI z cewką dorektalną (endocoil ) wprawdzie ma ograniczone pole zasięgu do 2-3 cm jednak czułość tego badania ocenia się na 86-97%.Wartość diagnostyczną można zwiększyć stosując odpowiednie środki kontrastowe (DTPA),lub odpowiednio dobierając techniki badania (STIR,SPIR,DCE).Szczególnie pomocne jest to badanie w diagnostyce przetok złożonych i nawrotowych.
- Tomografia komputerowa.(TK) – wykazuje mniejszą czułość i swoistość diagnostyczną w porównaniu z USG i MRI w ocenie przetok i ropni okołoodbytniczych.
- Diagnostyka różnicowa przetok obejmuje następujace stany ropne okolicy odbytu: torbiel ( zatoka) włosowa, czyrak, oraz zapalenie gruczołów apokrynowych skóry okolicy odbytu( choroba Verneuila).
Leczenie przetoki odbytu jest wyłącznie operacyjne!
Przed podjęciem leczenia operacyjnego zawsze należy precyzyjnie postawić rozpoznanie, wykluczyć obecność innych schorzeń, w tym nowotworów odbytnicy (rektoskopia!). Za diagnostykę przedoperacyjną powinien odpowiadać chirurg, który będzie operował danego pacjenta. Pozwala to między innymi na uniknięcie nieporozumień pomiędzy lekarzami, jak i pomiędzy lekarzem a pacjentem – w kwestii charakteru przetoki i możliwości jej wyleczenia.
Bardzo istotnym badaniem przed podjęciem leczenia jest badanie proktologiczne, rektoskopia oraz usg przezodbytnicze, które najdokładniej informuje o rodzaju przetoki, przebiegu kanału, stosunku do mięsni zwieraczy.
Leczenie
Metody postępowania w leczeniu schorzenia zależne są od rodzaju przetoki (rozpoznanie), doświadczenia (wymaga dokładnej znajomości anatomii okolicy odbytowo-odbytniczej) oraz preferencji lekarza operującego (istnieje szereg metod). Nadal najczęściej stosowane są rozcięcie przetoki, wycięcie przetoki oraz leczenie z użyciem setonu. Rzadziej wykonuje się operacje z użyciem uszypułowanego, przesuniętego płata śluzówki bądź anodermy lub z przecięciem zwieracza i jego jednoczesną rekonstrukcją. Obecnie podejmuje się próby leczenia przetok wykorzystując kleje tkankowe i kriochirurgię. Wybór odpowiedniej metody leczenia chirurgicznego ma istotne znaczenie dla zminimalizowania powikłań, którymi może być nawrót przetoki lub nietrzymanie stolca i gazów.
Leczenie chirurgiczne jest prawie zawsze konieczne w przypadku objawowych przetok okołoodbytniczych. Podstawowym celem leczenie przetoki okołoodbytniczej jest jej wyleczenie bez upośledzenia funkcji trzymania stolca. Leczenie chirurgiczne zależy od typu przetoki. Dlatego też rozpoczyna się leczenie od badania przetoki okołoodbytniczej w celu określenia przebiegu jej kanału. Badanie to wymaga zwykle krótkotrwałego znieczulenia ogólnego w celu uniknięcia bólu związanego z oceną kanału i ujść przetoki. Szczególnie trudna jest ocena ujścia wewnętrznego przetoki. Często jego ustalenie nie jest możliwe. Pomocna może być tutaj reguła Goodsall’a.
- przetoki, których ujście zewnętrzne znajduje się w odległości do 3 cm od krawędzi odbytu i ku tyłowi od linii poprzecznej odbytu, przebiegają łukowato ku linii środkowej tylnej kanału odbytu;
- przetoki, których ujście zewnętrzne znajduje się ku przodowi od linii poprzecznej odbytu, przebiegają promieniście do wnętrza kanału odbytu ku najbliżej położonej krypcie okołoodbytowej.
Poza regułą Goodsalla mieszczą się przetoki, których otwór zewnętrzny umiejscowiony jest ponad 3 cm od brzegu odbytu lub występują liczne otwory, wówczas otwór wewnętrzny prawdopodobnie umiejscowiony będzie w jednej z krypt tylnych.
Przetoki międzyzwieraczowa – podstawowym sposobem leczenia tych przetok jest otwarcie kanału przetoki wraz z przecięciem mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu, co nie upośledza funkcji trzymania stolca. Rana pozostaje otwarta do chwili wygojenia przez ziarninowanie. Leczeniem wspomagającym są nasiadówki i przyjmowanie błonnika.
Przetoki przezzwieraczowe – pod względem terapeutycznym dzielimy je na niskie i wysokie przetoki przezzwieraczowe.
Niskie przetoki przezzwieraczowe mogą być operowane w sposób podobny do przetok międzyzwieraczowych. Jedynym warunkiem jest prawidłowa, przedoperacyjna funkcja zwieraczy odbytu.
Wysokie przetoki przezzwieraczowe lub przetoki przednie u kobiet powinny być leczone:
- z użyciem przecinającej nitki. Metoda ta polega na przeprowadzeniu poprzez kanał przetoki nierozpuszczalnych nici lub cienkiej gumy, które są stopniowo zaciskane (co tydzień do miesiąca), aż do chwili przecięcia obejmowanej części mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu. Powolne przecinanie zwieracza odbytu wraz z postępującym jego włóknieniem w miejscu działania setonu, zapobiega jego znacznemu rozdzieleniu się w chwili jego przecięcia. Leczenie z użyciem setonu istotnie zmniejsza częstość nawrotów choroby jednakże, u części chorych, powoduje nieznaczne nietrzymanie stolca. Objawy nietrzymania stolca ustępują zwykle po całkowitym wygojeniu rany.
- częściowym wycięciem kanału przetoki z zastosowaniem płata śluzówki zamykającego otwór wewnętrzny. Przetoka jest wycinana od ujścia zewnętrznego do okrężnych włókien mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu. Pozostała część kanału przetoki jest oczyszczana z ziarniny a płat śluzówkowo-mięśniowy jest przesuwany z części proksymalnej jelita ponad ujście wewnętrzne przetoki. Część zewnętrzna kanału przetoki powinna być drenowana lub wypełniona klejem tkankowym. Przewagą tej metody leczenia przetok okołoodbytniczych jest znacznie mniejszy odsetek dysfunkcji zwieraczy odbytu niż przy zabiegach z zastosowaniem sączka.
- użycie kleju tkankowego. Jest nową metodą leczenia wysokich i skomplikowanych przetok okołoodbytniczych. Metoda ta zapewnia szanse wyleczenia u około 60% chorych. Jednakże metoda ta nie posiada istotnych powikłań. Może być ona również stosowana w przypadku występowania przetok u chorych z chorobą Crohn’a.
- użycie stożków” kolagenowych (anal fistula plug). Jest to najnowsza metoda leczenia wysokich przetok okołoodbytniczych. Polega ona na wprowadzeniu do kanału przetoki podłużnego stożka wytwarzanego ze świńskiego kolagenu. Stożek ten zamyka ujście wewnętrzne przetoki oraz wypełnia jej kanał. Metoda ta pozwala na leczenie wysokich przetok bez ryzyka uszkodzenia zwieraczy. Pozwala ona również na wielokrotne powtarzanie zabiegu w przypadku nawrotu przetoki.
Przetoki nadzwieraczowe – przetoki nadzwieraczowe powinny być leczone metodą setonu lub metodą przemieszczenia fragmentu śluzówki.
Przetoki pozazwieraczowe – dzielimy na niskie i wysokie.
Przetoki z ujściem wewnętrznym położonym nisko w odbytnicy mogą być czasami leczone przezodbytniczo z zastosowaniem przemieszczonego fragmentu śluzówki odbytnicy.
Przetoki położone powyżej, w jelicie grubym lub wywodzące się z jelita cienkiego powinny być leczone przez laparotomię w celu wycięcia fragmentu jelita i usunięcia kanału przetoki.
Powikłania po leczeniu chirurgicznym przetok okołoodbytniczych:
Nawrót
Wskaźnik nawrotów po leczeniu chirurgicznym przetoki może być całkiem wysoki. Głównymi czynnikami nawrotu przetoki są: niewystarczające leczenie wstępne, zła kontrola leczenia rany po fistulotomii oraz współistnienie zapalenia jelita w przebiegu choroby Crohna. Częstsze kontrolne wizyty w gabinecie zabiegowym po leczeniu chirurgicznym mogą pomóc pacjentowi w prawidłowej pielęgnacji rany. Pozwala to klinicyście kontrolować proces gojenia rany. Pacjent z nietrzymaniem stolca musi być zbadany bardziej dokładnie. Powinna być wykonana manometria, ultrasonograficzne badanie zwieraczy odbytu, elektromiografia, latencja motoryczna nerwu sromowego.
Nietrzymanie stolca
Dysfunkcja zwieraczy odbytu jest najbardziej niepokojącym powikłaniem. Szczególnie często występuje ona w pierwszym okresie po leczeniu operacyjnym. W ciągu pierwszych dwóch lat od zabiegu stwierdza się to powikłanie u około 7% chorych. Jego częstość zmniejsza się w miarę upływu czasu i ostatecznie dotyczy 3,2% chorych. Dysfunkcja zwieraczy odbytu jest najczęściej obserwowana po leczeniu przetok złożonych.Zależy również od wielkości nacięcia zwieracza odbytu. Większość pacjentów z niewielkimi objawami nietrzymania stolca uzyskuje poprawę po całkowitym wygojeniu rany.
Inne powikłania
Przedłużające się gojenie rany, zwężenie odbytu, wypadanie śluzówki odbytnicy. Gojenie rany trwa średnio od 5 do 6 tygodni. W nielicznych przypadkach może ono jednak trwać do 12 tygodni. Przedłużone gojenie najczęściej występuje u pacjentów nie zgłaszających się na badania kontrolne po leczeniu operacyjnym. Zwężenie odbytu po operacji przetoki prowadzi do przewlekłych zaparć, bolesnego parcia na stolec lub przecieku luźnego stolca brzegami obkurczonej blizny w kanale odbytu. Preferowane jest postępowanie lecznicze polegające na masowaniu okolicy odbytu. Wypadanie śluzówki odbytu może być leczone poprzez chirurgiczną plastykę odbytu
Bardzo istotna rola w operacji przetoki przypada samemu pacjentowi – od jego postępowania w okresie pooperacyjnym zależy w znacznym stopniu końcowy efekt zabiegu. Należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń operującego chirurga. Jak chirurga operującego przetokę powinna cechować cierpliwość – tak cierpliwość i zaufanie do swego operatora – powinna też cechować pacjenta.
Przy opracowaniu strony wykorzystano materiały zawarte na stronie internetowej www.lubecki.pl za zgodą autora dr Krzysztofa Lubeckiego oraz w oparciu o zalecenia Association of Coloproctology of Great Britain and Ireland z 2006 opracowane przez Romana M. Hermana i Tomasza Cegielnego.